Hoxe iniciamos unha serie de publicacións centradas na análise da lexislación a laboral máis relevante. Existe moita normativa respecto diso polo que se dividen en varios artigos que se publicarán no blog da páxina Igualdade Laboral da Xunta de Galicia, en función do ámbito do organismo que as impulsa, para poder analizar detalladamente o seu contido. Hoxe revisaremos as normas internacionais máis importantes.
Normativa internacional
Seguindo unha cronoloxía temporal, a primeira norma que temos que comentar é a Declaración Universal dos Dereitos Humanos. Este documento elaborado por representantes de gobernos de todo o mundo e que foi proclamada pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas en París, o 10 de decembro de 1948, é o primeiro plan de acción global para garantir a liberdade e a igualdade protexendo os dereitos de todas as persoas en todos os lugares do mundo. Nesta Declaración os dereitos á igualdade reflíctense en concreto en:
- Artigo 7: todas as persoas son iguais ante a lei e teñen, sen distinción, dereito a igual protección da lei. Todas teñen dereito a igual protección contra toda discriminación que infrinxa esta Declaración e contra toda provocación a tal discriminación.
- Artigo 23: que á súa vez, divídese en catro puntos:
- Toda persoa ten dereito ao traballo, á libre elección do seu traballo, a condicións equitativas e satisfactorias de traballo e á protección contra o desemprego.
- Toda persoa ten dereito, sen discriminación algunha, a igual salario por traballo igual.
- Toda persoa que traballa ten dereito a unha remuneración equitativa e satisfactoria, que lle asegure, así como á súa familia, unha existencia conforme á dignidade humana e que será completada, en caso necesario, por calquera outros medios de protección social.
- Toda persoa ten dereito a fundar sindicatos e a sindicarse para a defensa dos seus intereses.
Este mesmo organismo, as Nacións Unidas, aprobou en decembro de 1965 a Convención Internacional sobre a Eliminación de todas as Formas de Discriminación Racial. É un dos tratados internacionais sobre dereitos humanos que se basea no convencemento de que a existencia de barreiras raciais é incompatible cos ideais de toda sociedade humana. Así en:
- Artigo 5 apartado e.i: os Estados partes comprométense a prohibir e eliminar a discriminación racial en todas as súas formas e a garantir o dereito de toda persoa á igualdade ante a lei, sen distinción de raza, cor e orixe nacional ou étnico, particularmente no goce dos dereitos seguintes […] O dereito ao traballo, á libre elección de traballo, a condicións equitativas e satisfactorias de traballo, á protección contra o desemprego, a igual salario por traballo igual e a unha remuneración equitativa e satisfactoria.
Outra norma internacional promovida polas Nacións Unidas é o Pacto Internacional dos Dereitos Civís e Políticos. Publicado en decembro de 1966, pero que non entrou en vigor ata marzo de 1976. Este pacto desenvolve os dereitos civís e políticos e as liberdades recollidas na Declaración Universal dos Dereitos Humanos. Se se analiza a súa redacción, pódense atopar dous artigos de interese coa igualdade laboral:
- Artigo 3: os Estados Partes no presente Pacto comprométense a garantir a homes e mulleres a igualdade no goce de todos os dereitos civís e políticos enunciados no presente Pacto.
- Artigo 26: todas as persoas son iguais ante a lei e teñen dereito sen discriminación a igual protección da lei. A este respecto, a lei prohibirá toda discriminación e garantirá a todas as persoas protección igual e efectiva contra calquera discriminación por motivos de raza, cor, sexo, idioma, relixión, opinións políticas ou de calquera índole, orixe nacional ou social, posición económica, nacemento ou calquera outra condición social.
O cuarto tratado das Nacións Unidas que é necesario nomear é o Pacto Internacional de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais. E é que son tan importantes como os dereitos civís e políticos. Todos eles son “universais, indivisibles, interdependientes e están relacionados entre si” como se determina na Declaración e o Programa de Acción da Conferencia Mundial de Dereitos Humanos celebrada en Viena en 1993. Deste pacto interesa revisar o contido do artigo 2 (garantía de exercicio dos dereitos sen discriminación), artigo 6 (sobre o recoñecemento do dereito ao traballo) e o artigo 7, que desenvolve o dereito ao traballo e recoñece no seu apartado a.i:
- Os Estados Partes no presente Pacto recoñecen o dereito de toda persoa ao goce de condicións de traballo equitativas e satisfactorias que lle aseguren en especial unha remuneración que proporcione como mínimo a todos os traballadores un salario equitativo e igual por traballo de igual valor, sen distincións de ningunha especie; en particular, debe asegurarse ás mulleres condiciones de traballo non inferiores ás dos homes, con salario igual por traballo igual.
Por último, pero non por iso menos importante, está a Convención sobre a eliminación de todas as formas de discriminación contra a muller, coñecida como CEDAW. Foi aprobada pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas en decembro de 1979 e é a carta fundamental dos dereitos das mulleres. No seu artigo 3 recóllese que os Estados Parte teñen que garantir á muller o exercicio e o goce dos dereitos humanos e as liberdades fundamentais en igualdade de condicións co home. No seu artigo 11, desenvolve en detemento o dereito ao traballo da muller: en materia de mesmas oportunidades de emprego, mesmos criterios de selección, dereito á libre elección da profesión, ascensos, prestacións laborais, igual remuneración, dereito á seguridade social, protección da saúde… Este tratado internacional é a folla de roteiro en materia de dereitos das mulleres que todo Estado debe ter en mente á hora de proclamar as súas propias leis.
Para finalizar esta publicación, é importante citar á Organización Internacional do Traballo, un organismo especializado das Nacións Unidas en materia de traballo e relacións laborais. Esta entidade promulga a súa normativa en forma de convenios internacionais. Os máis importantes en materia de igualdade laboral son:
- Convenio 100. Sobre igualdade de remuneración (1951)
- Convenio 111. Sobre a discriminación no emprego e a ocupación (1958)
- Convenio 190. Sobre a violencia e o acoso (2019)
Desde a Dirección Xeral de Relacións Laborais da Consellería de Promoción do Emprego e Igualdade consideramos que esta información resulta de interese porque pon en contexto toda a normativa europea e estatal que é de aplicación en Galicia. Esperamos que con esta publicación podamos achegar as normas ás empresas, favorecendo, desta forma, a súa comprensión e aplicación para crear un tecido empresarial galego igualitario.
