A igualdade laboral converteuse nun aspecto crucial da xestión empresarial, impulsada pola ética social e o seu impacto na vida das persoas. Isto reflectiuse na lexislación que se foi desenvolvendo tanto a nivel autonómico como nacional e europeo. Neste sentido, as pemes e micropemes están obrigadas a abordar temas relacionados coa equidade de xénero e teñen responsabilidades en materia de igualdade laboral. Así, han de garantir ser espazos libres de violencia contra as mulleres, previr a discriminación, protexer a saúde das mulleres tendo en conta os riscos específicos e garantir a igualdade retributiva, entre outros. Por tanto, han de expor accións concretas orientadas cara á promoción da igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, que poden ir máis aló do estipulado na normativa vixente.
Cales son as accións obrigatorias en materia de igualdade laboral para pemes e micropemes?
As principais accións obrigatorias que deben poñer en marcha as pemes e micropemes para promover a igualdade entre mulleres e homes, son:
- A elaboración do protocolo fronte a condutas contra a liberdade sexual e a integridade moral contra o acoso laboral para garantir espazos libres de violencia contra as mulleres.
- O deseño de plans de prevención de riscos que protexan a saúde das mulleres tendo en conta os seus riscos específicos, ademais dos asociados ao embarazo e á lactación.
- O impulso de políticas laborais que prohiban calquera tipo de discriminación por razón de sexo.
- A implantación do rexistro retributivo para asegurar la igualdad en la percepción de las retribuciones entre mujeres y hombres.
Estas accións concretas han de complementarse con outro tipo de actuacións (por exemplo, formativas e de sensibilización) para poder asegurar que se dá cumprimento aos requisitos normativos. Se queredes consultar máis información sobre as acción obligatorias en materia de igualdade, recomendámosvos a lectura deste folleto da campaña Facendo Igualdade que promove a Secretaría Xeral de Emprego e Relacións Laborais.
Que máis pode facer a miña peme pola igualdade laboral?
As pemes conforman ao redor do 97% do tecido empresarial do noso país e, en consecuencia, desempeñan un papel fundamental para fomentar a igualdade de xénero no ámbito laboral. Normalmente, a contorna de traballo deste tipo de empresas adoita ser máis persoal, máis próxima e con menores niveis de conflito, polo que ofrecen unha mellor disposición para a xestión da igualdade.
É preciso recordar que o concepto de peme aplícase a empresas de menos de 250 persoas traballadoras e engloba realidades moi diferentes. As medianas empresas (de máis de 50 persoas traballadoras) están obrigadas a negociar a elaboración e implantar un Plan de igualdad (requisito non obrigatorio para as pequenas empresa, pero sí recomendable). Os plans de igualdade, por unha banda, permiten comprender a situación actual das empresas en termos de igualdade de xénero e elaborar unha estratexia para evitar a desigualdade. Por outra banda, involucran a todas as persoas traballadoras, definen obxectivos e indicadores de medición e seguimento con respecto a elementos chave, proporcionan formación sobre igualdade de xénero e promoven a sensibilización en toda a organización para cambiar percepcións e comportamentos arraigados.
Á marxe dos plans de igualdade, as pemes e micropemes poden implementar medidas e políticas que fomenten o cambio da cultura organizacional a partir da posta en marcha de accións concretas que leven a implantar a perspectiva de xénero en distintos ámbitos:
- Persoal:
- Tipos de contrato.
- Niveis de responsabilidad, áreas e categorías.
- Inclusión de mulleres pertencentes a colectivos en risco de exclusión.
- Xestión de recursos humanos:
- Acceso ao emprego.
- Retribución.
- Formación.
- Promoción.
- Conciliación da vida laboral, persoal e familiar.
- Saúde laboral:
- Prevención de riscos laborais.
- Prevención en casos de discriminación e acoso laboral.
- Implementación de sistemas de recepción de queixas e a súa resolución.
- Comunicación e sensibilización:
- Interna
- Externa
- Compromiso pola igualdade de xénero:
- Inclusión e visibilización na estratexia da empresa.
- Persona responsable da igualdade na empresa.
- Medidas de acción positiva contra a discriminación.
- RSE con perspectiva de xénero:
- Compromiso coa igualdade efectiva con respecto a todos os grupos de interese.
- Colaboración para a promoción da igualdade de xénero.
Por exemplo, no caso da conciliación da vida laboral, persoal e familiar, o reto está en conseguir fórmulas de organización flexibles que permitan a integración da muller no emprego para evitar o seu abandono por situacións familiares. É necesario promover novos valores e roles que posicionen a mulleres e homes nun plano de igualdade real ante as necesidades de conciliación da vida laboral, persoal e familiar. É dicir, a cultura organizacional ha de estar orientada á corresponsabilidade coa implantación de medidas de flexibilización da relación laboral, de flexibilización dos tempos de traballo e de flexibilización do lugar de traballo.
Fomentar un enfoque integral na promoción da igualdade de oportunidades entre mulleres e homes, así como incorporar a perspectiva de xénero en todas as áreas das organizacións, é unha maneira de avanzar e lograr o posicionamento da empresa en materia de igualdade laboral máis aló da lexislación.
