Hoxe compártese nesta publicación, unha serie de conceptos básicos que serven para ampliar o glosario de igualdade laboral que aparece na web de aigualdadelaboral.es impulsada pola Dirección Xeral de Relacións Laborais da Xunta de Galicia. De feito, este contido continúa a serie iniciada o pasado 15 de febreiro.
Ampliando termos da igualdade laboral
A continuación recóllense unha serie de conceptos, a modo de ampliación do glosario de conceptos básicos en materia de igualdade laboral.
- Socialización de xénero: trátase do proceso de aprendizaxe polo cal as mulleres e os homes aprenden os valores e os comportamentos da sociedade onde crecen. Na socialización de xénero hai dúas vertentes, a colectiva: onde as persoas se adaptan ás expectativas que a sociedade ten delas e a individual, onde cada persoa incorpora os estereotipos e os roles na súa vida eas trasladan aos seus descendentes. Este proceso é un dos que está detrás de fenómenos como a segregación ocupacional.
- Dobre xornada: tamén chamada dobre presenza, é a condición á que están sometidas as mulleres que desempeñan un traballo remunerado en horario laboral e que ademais deben desenvolver todas as tarefas que implican as cargas familiares e que non é compartido polos seus compañeiros. Tradicionalmente, esta interacción entre o traballo remunerado e o traballo doméstico-familiar (interface traballo-familia) non se estudou desde a prevención de riscos laborais por considerar que o espazo laboral e o doméstico-familiar son ámbitos estancos e separados. Con todo, nada máis lonxe da realidade. As responsabilidades, demandas e tempos que requiren ambos os ámbitos están interrelacionados en todo momento, e deben ser abordados dentro da perspectiva de xénero na saúde. De feito, o Instituto Nacional de Seguridade e Hixiene no Traballo recoñece a dobre presenza como un risco psicosocial que debe ser abordado polas empresas, máis aínda cando estea implantado o teletraballo ou se trate de traballos feminizados como costura.
- Teito de cristal: este termo foi empregado por primeira en 1991, pola Glass Ceiling Commission que o definiu como aquelas barreiras artificiais baseadas en prexuízos actitudinais ou organizacionais que impiden que as persoas cualificadas avancen na súa organización a postos de nivel xerencial. Esta definición non estaba unicamente circunscrita ás mulleres senón que englobaba as dificultades doutras minorías na sociedade americana, como as persoas afrodescendentes. Rapidamente se estendeu o seu uso para visibilizar os problemas das mulleres no desenvolvemento da súa carreira profesional. Como oposto a este termo atópase o de chan pegañento, entendido como as dificultades que teñen as mulleres en comparación cos homes para abandonar os postos de traballo máis precarios, con maior temporalidade ou con peor remuneración.
- Empoderamento: termo acuñado na IV Conferencia das Mulleres en Beijing (1995), para referirse ao aumento da participación das mulleres nos procesos de toma de decisións e no acceso ao poder. De acordo con a Plataforma de Acción de Beijing (documento aprobado na devandita Conferencia), relaciónase o empoderamento cos eixos de dereitos humanos, saúde sexual e reprodutiva e educación. Actualmente, esta expresión relaciónase coa toma de conciencia do poder que individualmente e colectivamente teñen as mulleres.
- Transversalidade de xénero: a Lei Orgánica 3/2007, do 22 de marzo, para a igualdade efectiva de mulleres e homes recolle que “o principio de igualdade de trato e oportunidades entre mulleres e homes informará, con carácter transversal, a actuación de todos os Poderes Públicos. As Administracións públicas integrarano, de forma activa, na adopción e execución das súas disposicións normativas, na definición e orzamentos de políticas públicas en todos os ámbitos e no desenvolvemento do conxunto de todas as súas actividades”. Así pois, a transversalidade de xénero ou mainstreaming é unha estratexia eficaz para o avance na consecución da igualdade entre mulleres e homes nas políticas públicas e supón contribuír a eliminar desigualdades de xénero, corrixir procedementos e métodos de traballo e impulsar tendencias de cambio social. Non se trata dunha aplicación esporádica de medidas puntuais senón da aplicación de políticas transversais de xénero que supoñan un cambio estrutural e social.
Coñecías estes conceptos? Estes conceptos úsanse dentro do contexto das relacións laborais e da igualdade laboral e coñecelos máis de preto axudará a ter unha maior comprensión da materia.