Continuamos presentando a Figuras relevantes na igualdade laboral para visibilizar o traballo de persoas cuxos logros tiveron moita importancia no ámbito da igualdade laboral. Nesta ocasión, centrámonos na figura de María Emilia Casas, a primeira muller catedrática de Dereito do Traballo e a Seguridade Social, a primeira e única muller ata a data en alcanzar a presidencia do Tribunal Constitucional e Conselleira electiva do Consello de Estado desde 2018. Quixemos destacar o seu traballo porque foi pioneira en aplicar a perspectiva de xénero ao Dereito.
Quen é María Emilia Casas?
De Monforte de Lemos, nace en 1950, María Emilia Casas é unha xurista española que foi pioneira en diversos ámbitos. Estudou Dereito na Universidade Complutense de Madrid, licenciándose con Premio Extraordinario e obtivo tamén a licenciatura de Filosofía e Letras. Doutorouse coa mesma cualificación como discípula do catedrático emérito de Dereito do Traballo da Universidade Complutense, Manuel Alonso Olea.
Foi a primeira muller catedrática de Dereito do Traballo e Seguridade Social de España e é unha das maiores expertas do noso país en dereito laboral. En 1998 converteuse no membro máis novo da historia do Tribunal Constitucional en ingresar na institución. Seis anos máis tarde, foi a primeira muller en presidir este Alto Tribunal, posto que ocupou entre 2004 e 2010. Desde 2018, é Conselleira electiva de Estado e, en 2024, foi nomeada presidenta do novo tribunal contractual creado pola Deputación de Lugo.
Recibiu varios doutoramentos Honoris Causa por diversas universidades e importantes condecoracións, entre as que destacan o Premio Pelayo para Xuristas de Recoñecido Prestixio, a Gran Cruz da Orde de San Raimundo de Peñafort, a Medalla da Orde do Mérito Constitucional ou a Medalla de Ouro de Galicia. Así mesmo, foi recoñecida polo seu labor a favor da igualdade de xénero con diversos galardóns como o Premio “Avanzando en Igualdade 2008” outorgado pola Federación de Servizos Públicos de Valencia, o Premio Enriqueta Pascual pola Igualdade do ICA Baleares ou o Premio de igualdade de Unión de Profesionais.
Por que é tan importante a súa contribución á igualdade laboral?
Como Catedrática de Dereito do Traballo, converteuse en pioneira na aplicación da perspectiva de xénero no Dereito e foi recoñecida pola súa defensa dos valores da xustiza e da igualdade entre o home e a muller en todos os ámbitos do desenvolvemento da persoa. Cabe destacar as seguintes actuacións ao longo da súa traxectoria como maxistrada e presidenta do Tribunal Constitucional:
- Consolidou a tutela antidiscriminatoria por razón de xénero nas súas múltiples vertentes e reforzou a protección das traballadoras embarazadas (STC 92/2008).
- Atribuíu dimensión constitucional a todas aquelas medidas tendentes a facilitar a conciliación da vida laboral e familiar das persoas traballadoras (STC 3/2007).
- Contribuíu a fixar límites baseados na dignidade da persoa e no libre desenvolvemento da personalidade á capacidade empresarial de controlar pola persoa empregadora o tempo libre da persoa traballadora (STC 192/2003).
- Avalou a constitucionalidade da Lei Integral contra a Violencia de Xénero, recoñecendo as características específicas deste fenómeno criminal, as necesidades de protección da vítima e o maior reproche social das agresións contra a esposa ou parella.
- Declarou a constitucionalidade da Lei Orgánica 3/2007, na súa reforma da Lei Orgánica de Réxime Electoral Xeral para asegurar un equilibrio de ambos os sexos nas candidaturas dos partidos políticos e das coalicións electorais ás eleccións políticas.
Por tanto, María Emilia Casas non só é un exemplo pola súa carreira profesional como xurista, durante a cal foi rompendo teitos de cristal, senón tamén polo seu firme compromiso coa igualdade de xénero. Ao longo da súa traxectoria traballou en favor da conciliación laboral e familiar, a tutela antidiscriminatoria por razón de xénero e a protección dos dereitos fundamentais das traballadoras.
