O Pacto Mundial é unha iniciativa das Nacións Unidas que chama ás empresas para aliñar as súas estratexias con Dez Principios universais sobre dereitos humanos, normas laborais, medioambiente e loita contra a corrupción. Estes Dez Principios están fundamentados en diversas declaracións das Nacións Unidas e contan cun consenso universal. A iniciativa suma máis de 20 anos de experiencia con máis de 60 plataformas estatais que se encargan de xerar unha comunidade local que atenda a estes principios éticos e que velan tamén pola igualdade laboral. Os Dez Principios do Pacto Mundial divídense en 4 áreas de actuación: dereitos humanos, normas laborais, medioambiente e anticorrupción.
O acordo está aliñado cos Obxectivos de Desenvolvemento Sostible (ODS) da Axenda 2030, xerando unha interrelación imprescindible, vinculada ao progreso, ao desenvolvemento sostible e igualitario con impacto directo nas empresas e na sociedade civil. Ambas as iniciativas ofrecen unha guía de acción estratéxica para que as organizacións actúen de forma responsable e poidan ter un impacto positivo no seu persoal e no contexto socio-económico local.
Neste post falaremos das accións das Nacións Unidas e dos principios que rexen o contexto laboral, especificamente daqueles con máis vinculación á igualdade laboral que son o principio 3 e o 6.
Forward Faster, unha iniciativa das Nacións Unidas para acelerar o cambio
A tan só cinco anos, moitos dos obxectivos e metas da Axenda 2030 están lonxe de chegar aos niveis desexados. O impacto do COVID-19, os conflitos xeopolíticos e a inestabilidade climática, son algúns dos factores que están a retardar a implantación dos ODS e dos Dez Principios do Pacto Mundial.
Conscientes desta lenta progresión, as Nacións Unidas impulsan Forward Faster, unha chamada á acción empresarial, para acelerar o avance cara aos obxectivos da Axenda 2030. A iniciativa propón fixar obxectivos cuantificables en 5 áreas clave, que considera imprescindible para o progreso sostible; igualdade de xénero, acción climática, salario digno, auga e finanzas e investimentos sostibles.
En datos de 2023 das Nacións Unidas sobre o ODS 5. Igualdade de xénero, tan só o 15,4% dos indicadores parecían avanzar correctamente, mentres o 61,5% estaban a distancia moderada e o 23,1% situábase moi lonxe de chegar á meta. Por tanto, as empresas que se unan a esta iniciativa comprométense a conseguir a representación, participación e liderado igualitarios en todos os niveis de xestión e a alcanzar a igualdade salarial para un traballo de igual valor para 2030.
A ONU afirma que a pandemia do COVID-19 provocou o maior aumento da desigualdade entre os países en tres décadas. É por iso que a iniciativa Forward Faster tamén contribúe á consecución das metas do ODS 10. Redución de desigualdades formulando dous obxectivos concretos para as empresas que se unan ao cambio; o 100% das persoas traballadoras de toda a organización gañarán un salario digno para o ano 2030 e establecerase un plan de acción conxunto con contratistas, socios da cadea de subministración e outras partes interesadas clave para traballar cara ao logro de salarios dignos e/ou ingresos dignos con fitos mensurables e limitados no tempo.
O principio 3 do Pacto Mundial e a súa vinculación coa igualdade laboral
O principio 3, dentro das normas laborais do Pacto Mundial, declara que as empresas deben apoiar a liberdade de afiliación e o recoñecemento efectivo do dereito á negociación colectiva. A Declaración Universal dos Dereitos Humanos recolle no seu artigo 20 o dereito á liberdade de reunión e asociación. O dereito de afiliación e de asociación non é unha medida laboral específica, senón un dereito universal que polo tanto, non pode resultar obxecto de discriminación ou represalia.
Este mecanismo permite ás persoas traballadoras ter unha canle de comunicación directa coa dirección da empresa desde a que exercer os seus dereitos e intereses socio-económicos. Nos procesos de negociación colectiva participan ambas partes a través de representantes que velan polas reivindicacións e necesidades colectivas. Ter este espazo regulado de diálogo e intercambio promove a implementación de melloras laborais, a consecución de obxectivos e analiza as propostas de compromiso mutuo.
Os procesos de representación e de negociación colectiva foron historicamente – e continúan sendo – imprescindibles para a resolución de conflitos e a regulación laboral. A pesar de suceder localmente, o seu impacto é global. Esta oportunidade de ter unha “voz” que represente unha colectividade beneficiou especialmente a colectivos máis vulnerables, entre os que se inclúen as mulleres. Ao ter menor representación en postos de alta dirección e liderado, estas oportunidades de representación colectiva foron imprescindibles para reivindicar os dereitos laborais das mulleres, avanzar en medidas de igualdade e garantir a participación das traballadoras na toma de decisións e no deseño de protocolos e medidas específicas que as beneficien.
O principio 6 do Pacto Mundial e a súa contribución á igualdade laboral
O principio 6 indica que as empresas deben apoiar a abolición das prácticas de discriminación no emprego e a ocupación. A desigualdade é un dos maiores retos da nosa era e afecta de maneira profunda ás mulleres no contexto laboral. Neste proceso, é importante que tanto os axentes sociais como o tecido produtivo tomen conciencia e actúen en consecuencia para mellorar o contexto, escollendo a diversidade e a igualdade de oportunidades entre mulleres e homes como vía para o desenvolvemento e non como ocasión para a segmentación.
Ter un traballo digno, con capacidade de crecemento e desenvolvemento profesional é algo imprescindible, polo que as empresas, han de priorizar o trato igualitario e o desenvolvemento profesional como eixo vertebrador das súas políticas de igualdade. A non discriminación no contexto laboral, defende que as entidades non deben xerar un contexto laboral onde as persoas se vexan desfavorecidas no trato, nas oportunidades, excluídas ou con menos dereitos por razón da súa raza, sexo, relixión, opinións políticas, nacionalidade de orixe ou extracción social.
Aplicando os Dez Principios do Pacto Mundial e seguindo os ODS da Axenda 2030 contribuímos ao desenvolvemento social e económico das empresas. Un ambiente laboral diverso, inclusivo e igualitario ten un impacto positivo na satisfacción do persoal interno e da clientela, polo que contribuímos á retención de talento, á mellora do rendemento e á mitigación de riscos na contorna laboral. Esta aposta tamén repercute na economía local, estatal e global, pois fortalece a riqueza individual e colectiva e o desenvolvemento social.